Sahabat Alam Malaysia (SAM) gusar bahawa kajian akan datang mengenai loji Lynas adalah dalih untuk cuba mengalih perhatian orang ramai.
“Kenapa tidak batalkan sahaja projek ini sekarang? Kenapa kita memerlukan operasi yang tidak selamat kepada alam sekitar dan kesihatan manusia?” soal presidennya, SM Mohamed Idris.
Beliau turut mempersoalkan apakah pelaburan asing wajar diutamakan berbanding kesihatan dan penerimaan awam. Seharusnya, kata beliau keselamatan dan kesihatan orang ramai dan alam sekitar yang diutamakan mengatasi keuntungan komersial.
Beliau merujuk kepada kenyataan oleh Menteri Perdagangan Antarabangsa dan Industri, Datuk Seri Mustapa Mohamed bahawa satu panel bebas akan ditubuhkan segera untuk menjalankan kajian ke atas aspek keselamatan dan kesihatan loji lantanida (nadir bumi) yang dicadangkan Lynas Malaysia Sdn Bhd di Gebeng berhampiran Kuantan, Pahang.
Berikutan itu, Lynas telah mengeluarkan kenyataan bahawa syarikat itu yakin bahawa penelitian selama satu bulan terhadap cadangan lojinya di Gebeng akan mengesahkan bahawa ia selamat dan tidak akan membahayakan komuniti atau pekerja Lynas.
Mohamed Idris menambah, orang ramai dan komuniti di Kuantan dan Gebeng mempunyai hak untuk mengetahui siapakah pakar yang akan menjalankan kajian tersebut.
“Kita perlu memastikan objektiviti dan kecekapan pakar berhubung radiasi paras rendah dan kesannya,” ujarnya.
Menurutnya, penemuan kajian itu juga seharusnya diumumkan kepada orang ramai supaya ia boleh disahkan dan terbuka kepada ulasan awam.
Tambahnya, pengalaman SAM dalam mengendalikan isu kilang nadir bumi di Bukit Merah, Perak yang berkontroversi menunjukkan pakar yang dilantik oleh kerajaan dan syarikat menyatakan bahawa semua langkah keselamatan telah diambil.
Bagaimanapun, katanya pakar yang dilantik oleh komuniti mendapati ia tidak selamat dan merekodkan bacaan radiasi yang tinggi.
Di Malaysia, jelasnya Akta Pelesenan Tenaga Atom 1984 Perlindungan Radiasi (Peraturan Standard Keselamatan Asas) 1988 menetapkan had dos tahunan bagi pendedahan kepada radiasi adalah 1 milliSievert (mSv) untuk orang ramai dan 50 mSv bagi pekerja.
Beliau menjelaskan, ia mestilah ditekankan bahawa had yang dibenarkan ini seharusnya tidak digunakan untuk maksud “had selamat”.
Menurutnya, orang ramai sudahpun terdedah kepada radiasi ion dan radiasi semulajadi dan tidak memerlukan dos radiasi tambahan.
Tegasnya, perlu diingatkan bahawa tidak terdapat paras “selamat” untuk radiasi memandangkan kesannya kepada kesihatan, di mana sahaja terdapat dos radiasi maka terdapat risiko biologi.
“Kerajaan cuai dalam menangani isu radiasi di Bukit Merah. Lebih malang lagi komuniti masih menderita kematian dan kesakitan akibat sikap kerajaan yang tidak peduli dan korporat yang bersikap tidak acuh.
“Kami tidak mahu apa yang terjadi di Bukit Merah berulang kembali,” ujarnya.
Sehubungan itu, tegasnya SAM menggesa kerajaan supaya membatalkan kilang Lynas di Gebeng.
